وبلاگ

انتخاب معاون خانم برای مدیریت حوزه علمیه خواهران در حکم انتخاب وزیر زن برای مملکت است، اتفاقی که همین امروز در حوزه خواهران رقم خورد و جلسه معارفه سرکار خانم داودی به عنوان معاون آموزش برگزار شد. 

از روزی که به حوزه خواهران وارد شدم، چه در کسوت طلبه و چه همکار، همیشه این چالش بزرگ ذهنی را داشتم که چرا خانم ها خودشان از عهده مدیریت حوزه ای که به نام و برای خودشان است برنیایند؟ آن زمان هنوز خیلی از اساتید از آقایان روحانی بودند و به علت مراعات و محدودیت های قابل درک، به نظر من باعث می شد ارتباط استاد و طلبه کمرنگ و در نتیجه راندمان کلاس پایین بیاید. شکرخدا چند سالی است که حوزه خواهران کمر همت بسته تا جای ممکن از اساتید خانم، دست کم برای مقطع سطح دو، استفاده کند و تا بحال هم موفق بوده. اما در حوزه مدیریت، گرچه ما به عنوان طلبه با مدیران میانی خانم در ارتباط بودیم؛ اما با این وجود، جای خالی مدیران ارشدی که از جنس همان طلاب باشند و از دل حوزه خواهران برآمده باشند احساس می شد.

حساب آموزش و مدیریت جداست. در زمینه آموزش به نظرم اگر هنوز هم در بسیاری مقاطع و رشته ها از کمبود استاد خانم رنج می بریم، به خاطر کم کاری خودِ خانم هاست؛ وگرنه راه باز است و منع قانونی یا حتی شرعی و عرفی برای تدریس خانم به خانم وجود ندارد. ادامه تحصیل در رشته های مختلف حوزوی و دانشگاهی تا سطح چهار حوزه و دکترای دانشگاه به راحتی برای خانم ها میسر است و تا بحال از طرف حوزه ممانعتی برای استفاده از استاد خانم (در صورت مساوی بودن سطح علمی با اساتید آقا) ندیده ام. البته گاهی خودمان حجاب و سنگ پیش پای خودمان هستیم و با تصوراتی که روش تدریس یا کلاسداری آقایان را بهتر می داند، خانم ها را از عرصه آموزش به حاشیه می رانیم.

اما درباره مدیریت خانم ها در  حوزه خواهران قصه دو سویه است. هم خانم های طلبه ای که در جایگاه های شغلی خودی نشان داده باشند و در عرصه مدیریت مستعد و مشتاق باشند انگشت شمار هستند؛ و هم در عمل روی خوشی برای استفاده از خانم ها در مناصب بالای حوزه نشان داده نشده. نمی شود آن را ناشی از قوانینی برآمده از تبعیض جنسیتی یا سلطه تفکرات مردسالارانه دانست، یا حتی وسیع شدن گستره مدیران و در نتیجه لزوم ارتباط بیشتر مدیران خانم با همکاران آقا و نهادهای دیگر را دلیل شرعی موجهی بر این عدم استقبال از خانم ها در عرصه مدیریت تلقی کرد. اینجا اگر شصت هفتاد درصد قضیه به خود ما برمیگردد چند درصد باقیمانده اش را می توان به حساب علل ناشناخته ای گذاشت که تا امروز زنان را از مدیریت خودشان در حوزه کنار می زد. شاید عدم خودباوری که منجر به عدم دیگر باوری شده است، عدم مطالبه از سوی جامعه خواهران حوزوی برای تصدی مناصب مدیریتی، ممکن است اولویت دادن مشغله های خانوادگی و تربیت فرزند نسبت به شغل تمام وقت در نظام فکری حوزه، یا حتی تناسب نداشتن صفات یک مدیر شایسته با روحیات زنانه (که برخی اوقات موجب رقت قلب یا سخت گیری بیش از حد مدیران زن می شود) موجب این مسئله شده باشد. 

در هر صورت انتخاب یکی از بانوان طلبه به عنوان معاونت آموزش حوزه علمیه خواهران، چراغ سبزی است برای بانوانی که علاقه مند به حضور در عرصه مدیریت هستند و اگر (ان شاالله) ناشی از ژست های روشنفکرانه و مدافع حقوق زنان که این روزها بسیار خریدار دارد، نباشد راه را برای دیگر بانوان باز می کند و به آنها جرات و جسارت طرح خواسته های خود را می بخشد. 

پ.ن: به شخصه ترجیح می دم مدیریت شوم تا اینکه مدیریت کنم!